مقدمه
یکی از بزرگترین چالش‌ها برای تمامی صاحبان کسب و کار، جذب منابع انسانی و استخدام نیرو کار است. به همین دلیل مدیریت منابع انسانی یکی از وظایف بزرگ و پر اهمیت در هر سازمان محسوب می‌شود. عدم توانایی در جذب نیرو انسانی متخصص، چالش‌های حقوق و مزایا، برآورده نکردن انتظارات کارفرما، عملکرد ضعیف منابع انسانی، آموزش پذیر نبودن نیرو کار و … از چالش‌هایی است که هر صاحب کسب و کار با آن رو به رو است. برای حل مشکلات ذکر شده لازم است با تعریف منابع انسانی آشنا شویم، معیارهای کلیدی در جذب نیرو انسانی را شناسایی کنیم و نیرو انسانی متناسب با برند کسب و کارمان را استخدام نماییم.
تعریف مدیریت منابع انسانی از نگاه سایت Indeed
وظایف مدیر منابع انسانی
یک مدیر منابع انسانی باید سیاست‌ها و اقدامات مهم سازمان در راستا جذب و پرورش نیرو انسانی را مدیریت و اجرا کند. به همین دلیل لازم است به موارد زیر توجه داشته باشد:
- با قوانین کار آشنایی کامل داشته باشد و خود را نسبت به تغییرات آن بروز نگه دارد.
- نیاز‌های فعلی و آینده سازمان را بشناسد و متناسب با آن به جذب نیرو انسانی بپردازد.
- به دغدغه‌های نیرو انسانی نسبت به حقوق و مزایا، حمل و نقل، امکانات رفاهی، سنگین بودن کار، ساعات ورود و خروج و … آگاه باشد.
- طوری رفتار کند که نیرو انسانی او را به عنوان امین خود محسوب کند و بتواند مشکلات نیرو انسانی را با مدیریت سطوح عالی مطرح نماید.
- به آموزش و یادگیری نیرو انسانی بها دهد و سعی کند بخشی از زمان کارمندان را به آموزش اختصاص دهد.
- بر عملکردهای ماهانه و سالانه نیرو انسانی نظارت کافی داشته باشد و شاخص‌های مناسبی برای آن وضع نماید.
- برای مدیریت منابع انسانی به نحوی برنامه‌ریزی کند که بهروری نیرو کار را به حداکثر برساند و برای تحقق این امر به افراد کمک کند.
- نوشتن شرح شغل و وظایف، انجام مصاحبه، مطالعه رزومه افراد از دیگر وظایف مدیریت منابع انسانی محسوب می‌شود.
نکات مهم در جذب منابع انسانی
بزرگترین سرمایه یک سازمان منابع انسانی آن است. اگر یک سازمان از بهترین تجهیزات و امکانات برخوردار باشد ولی از نیرو انسانی مناسب بهره‌مند نباشد، عملا کارایی لازم را از دست می‌دهد. به همین جهت باید در جذب و استخدام نیرو کار به نکات زیر توجه کند.
-
معیارهای استخدام منابع انسانی با استراتژی سازمان منطبق باشد.
تصور کنید استراتژی یک سازمان کاهش هزینه‌ها است. به همین دلیل واحد منابع انسانی باید در برنامه خود استخدام نیرو با حداقل دستمزد، آموزش‌های رایگان، افزایش بهروری به همراه عدم افزایش دستمزد و … بگنجاند. همچنین بررسی نماید که استخدام نیرو درون‌سازمانی به صرفه است یا انجام پروژه‌ها به صورت برونسپاری شده.
-
جذب نیرو انسانی با مهارت‌های مختلف
استخدام نیرو انسانی با داشتن چند مهارت میتواند در افزایش سرعت پیشبرد امور و کاهش هزینه‌ها کمک کند. البته ریسک‌هایی مانند عدم تمرکز بر کار تخصصی و همچنین عدم جایگزینی مناسب برای چنین افرادی وجود دارد. به همین دلیل مدیریت منابع انسانی در این امور بسیار حساس و سنگین می‌شود.
-
توجه به شاخص رضایت کارکنان
اگر بدانیم جذب نیرو انسانی جدید 5 برابر آموزش و توسعه نیرو انسانی، هزینه بردار است، به راحتی نیرو انسانی را از دست نمی‌دهیم. پس توجه به دغدغه‌ها و چالش‌های کارکنان از وظایف خطیر واحد منابع انسانی محسوب می‌شود. راضی نگه داشتن منابع انسانی میتواند یک سازمان را در مدیریت هزینه‌ها کمک کند.
-
پرورش نیرو انسانی خلاق
دلیل اینکه کارکنان یک سازمان در طی روز صرفا به وظایفشان توجه می‌کنند و خلاقیتی در کارهایشان ندارند را می‌توان در مدیریت منابع انسانی پیدا کرد. یکی از عواملی که شرکت‌هایی مانند آمازون و گوگل در دنیا به چنین جایگاهی رسیده‌اند قطعا میتواند تفکر و نحوه مدیریت منابع انسانی آنان باشد. جایی که دست کارکنان برای ایجاد خلاقیت در کنار وظایفشان باز است.
شاخص‌ها و معیارهای کلیدی در جذب نیرو انسانی
توجه به هوش‌های فردی و تیمی
طبق نظریه باکینگهام، 34 نوع هوش همچون هوش هماهنگی، هوش نظم‌دهی، هوش کلامی و … در انسان‌ها وجود دارد. با توجه به نیاز سازمان و همچنین برند کارفرما، لازم است در انتخاب افراد در داشتن این هوش‌ها توجه شود. این بررسی میتواند در مرحله جذب نیرو انسانی انجام گردد.
حل مساله
یکی از مواردی که از سرعت سازمان در انجام فعالیت‌هایش می‌کاهد، عدم توانایی نیرو انسانی در حل مسائل است. توجیه نبودن نیرو انسانی نسبت به وظایفش و همچنین عدم توانایی حل مشکلات به صورت فردی، موجب استحکاک روند انجام پروژه‌ها می‌شود.
انعطاف‌پذیری
یک سازمان از مرحله ایجاد تا رشد و بلوغ، شرایط گوناگونی را به خود می‌بیند. یک نیرو انسانی کارآمد در تمامی این مراحل، توانایی، مهارت، ارتباطات و فعالیت‌هایش را متناسب با آن شرایط تغییر می‌دهد. عدم توانایی انطباق پذیری نیرو انسانی با شرایط پیرامونی، سازمان را از اهداف خود دور می‌کند.
آموزش پذیری
برخی از کارکنان تصور می‌کنند با توجه به سابقه کاری بالا و انجام روتین فعالیت‌ها نیازی به آموزش ندارند. این تصور مانند سم در سازمان عمل می‌کند. با توجه به تغییر سریع فناوری‌ها و رشد بالا سازمان‌ها، چنین تصوری میتواند یک سازمان را به مرز ورشکستگی برساند.
تعهد
تصور کنید برای پرورش و توسعه نیرو انسانی چندین سال زمان و هزینه صرف می‌شود و پس از مدتی به راحتی سازمان را ترک می‌کنند. جایگزین کردن فردی دیگر علاوه بر هزینه‌های آموزش، زمان‌بر نیز می‌باشد. این در حالی است که شاید بازدهی قبلی حاصل نشود. ایجاد حس تعهد در نیرو انسانی و وفاداری وی به سازمان از نکات طلایی در هنگام استخدام است.
مراحل جذب منابع انسانی برای سازمان‌ها
-
تعیین نیاز:
خلاءهای موجود در سازمان را شناسایی کنید. این خلاءها میتواند در وضعیت فعلی سازمان و یا بعد از توسعه آن ایجاد شود.
-
ایجاد فرآیندها:
برای نوشتن فرآیندها باید از تمامی ذی‌نفعان در سازمان کمک بگیرید. مثلا برای استخدام نیرو فروش لازم است فرآیند فروش به کمک تمامی اعضا آن طراحی شود و یا در صورت موجود بودن به وسیله روش‌های صحیح اصلاح گردد.
-
آماده‌سازی چک لیست:
پس از طراحی فرآیندها باید چک لیستی از مهارت‌های لازم برای انجام آن فرآیند تهیه شود. سپس متناسب با آن چک لیست به ادمه روند استخدام بپردازیم.
-
دادن فراخوان:
فراخوان باید در کانال‌هایی داده شود که اکثر مخاطبان سازمان با مهارت‌های مورد نظر ما در آن فعالیت دارند. کانال‌های تلگرامی، لینکدین، سایت‌هایی مانند جاب‌ویژن، جابینجا و … نمونه‌ای از این روش‌ها است.
-
دریافت رزومه و انجام مصاحبه:
پیشنهاد می‌شود مرحله اول انجام مصاحبه به صورت تلفنی و آنلاین برگزار شود و پس از تایید، مصاحبه حضوری انجام گردد. بهتر است فاصله مصاحبه تلفنی و آنلاین با مصاحبه حضوری بیشتر از یک هفته نباشد. همچنین به دقت به نیازها و خواسته‌های مصاحبه‌شونده توجه کنید تا بتوانید دغدغه‌های او را بشناسید و در صورت فعالیت وی در سازمان به آن‌ها پاسخ دهید.
در نظر داشتن برند کارفرما در جذب نیرو انسانی
بسیار مهم است که در هنگام جذب نیرو انسانی به برند کسب و کارتان توجه کنید. ویژگی‌های شاخص و معیارهایی که به عنوان ارزش در سازمان شما انتخاب شده است، برند کسب و کار شما را میسازد.
به عنوان مثال اگر سرعت در انجام کار، نظم در اجرا، حفاظت اطلاعات سازمانی برای شما ارزش و معیار اصلی محسوب می‌شود در هنگام استخدام نیرو انسانی به آن توجه کنید. لازم است این ارزش و معیار را در هنگام فراخوان، انجام مصاحبه، شرح شغلی و … لحاظ کنید تا نیرو انسانی مطلع شود که قرار است در چه چهارچوبی فعالیت نماید. توجه به برند کارفرما توسط نیرو انسانی منجر به پیاده‌سازی همان ویژگی‌ها در ارائه خدمات به مشتری می‌شود. امکان ندارد نیرو انسانی به سرعت در انجام وظایفش توجه‌ای نداشته باشد ولی در سازمان ارائه خدمات به مشتری با سرعت بالا انجام شود.
نقش نیرو انسانی در سازمان از تمام عوامل دیگر تاثیرگذار در سازمان، پر رنگ‌تر است. یک نیرو انسانی مجرب و متعهد میتواند کشتی سازمان را به سلامت به ساحل برساند. در مقابل نیز نیرو انسانی ناکارآمد باعث جلوگیری از حرکت قطار سازمان به سمت موفقیت می‌شود. به همین دلیل باید در انتخاب، استخدام، آموزش، سپردن مسولیت و نحوه ارتباط با منابع انسانی حداکثر دقت و نلاش را نمود. به همان میزان که بازاریابی و فروش برای یک سازمان مهم است، باید جذب نیرو انسانی نیز برای آن مهم باشد.
