اهمیت پرسشنامه:
پرسشنامه خوب به دنبال تعیین نیاز شما در مقابل آنچه میخواهید است. باید ارزشمند باشد و از دیدگاه پاسخدهنده ارائه شود. همچنین باید مختص موضوع باشد. پرسشنامه ها باید مختصر و ساده باشند و در عین حال تجربه پاسخ دهنده در مورد کسب و کار شما را ارائه دهند.
شناخت مخاطبان از راههای مختلف امکانپذیر است، پیش از این درباره تحلیل مخاطبان با استفاده از مصاحبه صحبت کردیم و در این مقاله تحلیل مخاطبان را با استفاده از پرسشنامه یاد میگیریم. ما در این قسمت قصد داریم تا شما را با حالت بهینه پرسش آشنا کنیم. به عبارتی به شما آموزش دهیم برای استفاده از پاسخ مشتریان و مخاطبان کسب و کارتان در تدوین استراتژی، چه سوالاتی را مطرح نمائید.
البته سوالات هر کسب و کار با هم و یا سوالات هر صنعت با یکدیگر متفاوت است. اما برخی از موارد به شکل عمومی در همه صنایع و کسب و کارها کارایی دارند. به همین جهت بهتر است قبل از طراحی پرسشنامه، موارد ذکر شده در تمپلیت پرسشنامه تهیه شده گروه مشاوران سندلوس را مطالعه فرمائید و سپس به طراحی پرسشنامه بپردازید.

اما قبل از طراحی پرسشنامه باید به سه نکته دقت کنید:
اول: هدفتان را گم نکنید.
برای طراحی تک تک سوالات، هدف مشخص داشته باشید. یک یا دو هدف را در طراحی پرسشنامه در نظر بگیرید و تمامی سوالات را بر مبنای آنها پیش ببرید.
دوم: سوالات واضح و متمایز بپرسید.
به این بیاندیشید که قرار است در انتها از این پرسشنامه خروجی بگیرید. پس بدانید در کجا باید از سولات چند گزینهای و در کجا از سوالات طیفی و … استفاده کنید. اگر پرسشنامه شما شامل انواع روشهای پرسش بود، چگونه میتوانید گزارشگیری دقیقی از بین صدها پاسخ داشته باشید.
سوم: سوالات از یکدیگر تفکیک شده باشند.
شما نمیتوانید همزمان دو سوال را در یک پرسش از مخاطب بپرسید. چرا که او را گیج میکنید و در نهایت به جواب دقیقی هم دست پیدا نخواهید کرد. مثلا صحیح نمیباشد که بپرسید شما برای انتخاب کفش و لباس از چه مارکی استفاده میکنید؟ این سوال خوبی نیست. چرا که مخاطب میتواند برای کفش ولباس، دو برند جداگانه خرید کند.
یک پرسشنامه شامل 2 بخش اساسی است:
در قسمت اول سوالات شخصی و عمومی از افراد پرسیده میشود. این سوالات به ما در تحقیقات بازار بسیار کمک میکند. به عبارتی قسمت اول پرسشنامه به کسب و کار ما برای شناخت پرسونای هدف، جهت میدهد. مثلا وقتی 70 درصد از پاسخدهندگان به پرسشنامه، دختران دانشجو بین 20 تا 25 سال هستند، تمرکز استراتژی شما برای جلب نظر این پرسونا قرار میگیرد.
سوالاتی از قبیل بازه سنی، میزان تحصیلات، جنسیت، شغل افراد و … در این دسته قرار دارند.
در قسمت دوم پرسشنامه سوالات اصلی شما قرار میگیرد. سوالاتی که به شما کمک میکند تا شناخت بیشتری نسبت به مخاطبان هدف یا همان پرسوناها به دست آورید. برای این کار سوالات را به چند دسته کلی تقسیم کردهایم و شما میتوانید با توجه به ظرفیتهای کسب و کار خودتان، آنها را بسط دهید. در نهایت نیز در نظر داشته باشید که در قالب پرسشنامه تهیه شده، 2بخش اصلی در یک تمپلیت قرار گرفتهاند.


دسته اول سوالات:
شخصیت شناسی
پاسخ به این سوالات به شما کمک میکند تا بهتر مخاطبان را بشناسید و بدانید از نظر شخصیتی چه مواردی برای آنها حائز اهمیت است و یا به چه مواردی بیاعتنا هستند.
- چند بار در سال محصول A را میخرید؟
- در هنگام خرید چه مواردی برای شما اهمیت دارد؟ (قیمت، امنیت خرید، ارسال سریع و …)
- در هنگام خرید از نظر شخصی خودتان استفاده میکنید و یا از سایرین کمک میگیرید؟
- علاقه دارید محصول A را برای خودتان بخرید و یا به دیگران هدیه دهید؟
- پیش از خرید محصول، نظرات و توصیهها را در کجا جستجو میکنید؟
- وقتی درباره محصول A فکر میکنید، اولین نام برندی که به ذهن شما میآید چیست؟
دسته دوم سوالات:
درباره خرید و برند و محصولات
- چگونه با وب سایت ما (یا شبکه اجتماعی) آشنا شدهاید؟
- چرا خرید از سایت ما را انتخاب کردهاید؟
- آیا محصول A را در سایر سایتها مشاهده کردهاید؟
- چه چیزی مانع از خرید شما شد؟
- قبلا از محصولات ما خرید کردهاید؟
- کدامیک از محصولات را بیشتر به صورت اینترنتی خرید میکنید؟
- چه چیزی باعث میشود محصول A را نخرید و به جای آن محصول B را خرید کنید؟
دسته سوم سوالات:
کانالهای ارتباطی و حضور مخاطبان در فضای آنلاین
- به جهت سرگرمی بیشتر در کدام شبکههای اجتماعی حضور دارید؟
- برای خرید آنلاین تمایل دارید از طریق کدام بسترها اقدام کنید؟
- کدامیک از شبکههای اجتماعی را امنتر میدانید؟
- اخبار و اطلاعات فلان حوزه را بیشتر از کجا دریافت میکنید؟
- تمایل شما بیشتر به سمت خرید اینترنتی است و یا خرید حضوری؟
- چه چیزی در هنگام خرید اینرنتی برای شما از همه بیشتر اهمیت دارد؟ ( مثلا ارسال سریع، امنیت خرید و …)
- اگر قرار باشد فلان محصول را در اینترنت جستجو کنید، آن را به چه صورتی سرچ میکنید؟
- برای خرید، شبکههای اجتماعی داخلی را انتخاب میکنید یا شبکههای اجتماعی خارجی را؟
شما میتوانید به سوالات بالا، مواردی از قبیل سوال درباره رقبا، نحوه انجام تبلیغات، پروموت کردن و معرفی محصولات و برند به سایرین، نظر مشتریان برای محصولات آینده و … را اضافه کنید.
در چه قسمتهایی میتوان از خروجی پرسشنامهها استفاده کرد؟
همانطور که بیان شد، بین شناخت مخاطبان و موفقیت کسب و کار ارتباط مستقیمی وجود دارد و با پرسشنامه، سعی میکنیم که شناخت بهتری از مخاطبان بدست آوریم. تحلیل مخاطبان نیز به خودی خود هر قسمتی از کسشب و کار که در نظر بگیرید، کاربرد دارد. تحقیقات بازار، طراحی محصول، بازاریابی، ارتباط با مشتریان، دیجیتال مارکتینگ،استراتژی محتوایی،تبلیغات و موارد دیگر مرتبط با کسب و کار نیاز به شناخت دقیق مخاطبان دارند.
همچنین شما میتوانید سایر تمپلیتهای تحقیقات بازار مانند تمپلیت تحلیل اکوسیستم کسب و کار، تمپلیت مصاحبه، تمپلیت pestle را نیز مطالعه کنید.
ضمنا در ادامه برای راحتی استفاده از این تمپلیت، فایل اکسل تمپلیت پرسشنامه را میتوانید دانلود کنید.
سایر گامها و تمپلیتهای تحقیقات بازار
شما در این مطلب با گام اول و گام دوم تحقیقات بازار یعنی تحلیل اکوسیستم کسب و کار و استخراج و اولویتبندی مخاطبان آشنا شدید. همچنین میتوانید سایر گامهای تحقیقات بازار را از طریق لینکهای زیر مطالعه و تمپلیتهای مرتبط را دریافت کنید.
“””نکته مهم: از طریق لینکهای بالا میتوانید به سایر گامهای تحقیقات بازار دسترسی داشته باشید. ضمنا برای دریافت فایلهای آموزشی و فایل لایه باز از تمپلیتها میتوانید از طریق زیر اقدام کنید.”””