چرخه تقویم محتوایی (مدل RCMD) و اجزای آن+ویدیو، تمپلیت و مثال

چرخه تقویم محتوایی یا مدل RCMD تقویم محتوا یک مسیر برای موفقیت با استفاده از محتوا است. چرخه‌ای متشکل از 4 عنصر اصلی یعنی تحقیقات محتوایی، تدوین تقویم محتوایی، مدیریت و اجرای تقویم محتوایی و در نهایت عمق‌دهنده به این چرخه یعنی سنجش و توسعه تقویم محتوایی. این چرخه یک مدل کاربردی مثل مدل حلزونی برندینگ و برند در محتوا از مدل‌های گروه مشاوران سندلوس است که برآمده از انجام پروژه‌های مختلف و تحقیقات در منابع متنوع و کاربردی جهانی بدست آمده‌است. در این مدل سعی کردیم تمام عوامل موثر بر محتوا را در کنار هم جمع کنیم و آن‌ها را به فرایندهای قابل اجرا تبدیل کنیم. طوری که بتوانید تمامی موارد مربوط به محتوا را طراحی، مدیریت و اندازه‌گیری کنید. قبل از توضیحات بیشتر در مورد چرخه تقویم محتوایی، بهتر است به  تعاریف مفاهیم اولیه و مهم این حوزه بپردازیم.

در ساده‌ترین تعریف از محتوا، اطلاعات در قالب هر کلمه، تصویر یا قطعه داده ای که ایده ها را منتقل می کند، محتوا می‌گویند. هر چند تعریف مشخصی برای محتوا وجود ندارد، اما این تعریف خام از محتوا به نوعی وجه اشتراک بیشتر تعاریفی است که از محتوا وجود دارد. نوع انتقال این ایده یا قابل درک بودن آن و سایر مفاهیم دیگر در مورد محتوا نیز می‌تواند در مراحل بعدی و در طبقه‌بندی کیفی محتوا قرار بگیرد. به طور خلاصه هر پیامی به هر شکلی که دارای اطلاعاتی باشد می‌تواند به نوعی محتوا باشد. با این تفاسیر، نکته مهم این است که از ابتدای پیدایش بشر یا حتی موجودات زنده، محتوا وجود و همیشه کاربرد تعاملی بین انسان‌ها را داشته است و ما در چرخه تقویم محتوایی قرار است که محتوایی را بسازیم که این تعامل را سودبخش و اثر بخش می‌سازد. بنابراین مفهوم بعدی که ما در اینجا به آن می‌پردازیم بازاریابی محتوایی است.

در بازاریابی، محتوا به چیزی گفته می‌شود که برای تعامل و تأثیرگذاری بر مخاطب ایجاد می شود، از جمله متن، تصاویر، ویدیوها و صدا. این به عنوان یک ابزار محوری برای جلب توجه، تولید سرنخ و تقویت وفاداری به برند عمل می‌کند.

طبق تعریف سایت contentmarketinginstitute از بازاریابی محتوایی:

“بازاریابی محتوایی یا بازاریابی محتوا (البته به دلیل اینکه به وسیله محتوا، کار بازاریابی را انجام می‌دهیم، بازاریابی محتوایی درست‌تر است) یک رویکرد بازاریابی استراتژیک است که بر ایجاد و توزیع محتوای ارزشمند، مرتبط و ثابت برای جذب و حفظ مخاطبان مشخص و در نهایت، هدایت آن‌ها به سمت خرید و سودآوری برای کسب و کار است. به جای ارائه مستقیم محصولات یا خدمات، یک رویکرد مبتنی بر محتوای استراتژیک، محتوای مرتبط و مفید برای مخاطبان که در نهایت آن‌ها را به سمت خرید کردن از شما سوق می‌دهد.”

به طور مثال شرکتی که در زمینه روغن بدون پالم فعالیت می‌کند، بیاید و به جای ارائه مستقیم محصول، درباره مضرات روغن پالم صحبت کند و در کنارش مخاطب را به سمت محصول خود که روغن بدون پالم است، هدایت نماید. به طور کلی بازاریابی محتوایی به استفاده از محتوا برای بازاریابی موثرتر اشاره دارد، به این دلیل که مخاطب قبل از خرید با استفاده از محتوا از نیازش آگاه می‌شود و یا قبل از تصمیم نهایی نیز با استفاده از محتواست که تصمیم به خرید را خواهد گرفت. برای بازاریابی محتوایی نیز روش‌های مختلفی پیش روی یک کسب و کار است. هر کسب و کار نیز باید روش مناسب خود را پیدا کند و در واقع مسیر تاثیرگذاری روی مخاطب برای اقدام سودآور به وسیله محتوا را به نحوی طی کند. اینجاست که با مفهوم مهم بعدی در این حوزه آشنا می‌شویم، استراتژی محتوایی.

تعریف مشخصی از استراتژی محتوایی یا استراتژی محتوا وجود ندارد. “اما در ادامه تعریف بازاریابی محتوایی می‌توانیم بگوییم که بازاریابی محتوایی، فرایند بازاریابی به وسیله محتوا است و استراتژی محتوایی به نحوه برنامه‌ریزی این فرایند برای اثربخشی بیشتر اشاره دارد.”

طبق تعریف سایت هاب اسپات از استراتژی محتوایی:

“استراتژی محتوایی برنامه ریزی، ایجاد، انتشار و مدیریت محتوا است. یک استراتژی محتوای عالی، مخاطبان هدف را ابتدا جذب و سپس درگیر می‌کند و نیازهای آن‌ها را در حین پیشبرد اهداف تجاری کسب و کار برآورده می‌کند.”

مثلا اگر هدف کسب و کار شما افزایش آگاهی از برند باشد، برای رسیدن به این هدف، ممکن است یک استراتژی محتوایی که بر SEO تمرکز دارد، برای افزایش ورودی وب سایت شما در صفحات نتایج موتورهای جستجو (SERP) و افزایش ترافیک به سمت محصولات یا خدمات خود، طراحی و اجرا کنید. در اصل، یک استراتژی محتوایی خوب، پایه و اساس مراحل جذب و لذت شما در سفر مشتری است که به نوعی برای جذب و درگیرسازی مخاطبان طراحی و اجرا می‌شود.  طبق آمار، بیشتر از 70 درصد از بازاریابان به طور فعال در بازاریابی محتوا سرمایه گذاری می‌کنند و وقتی روز به روز عدد این رقابت بالاتر می‌رود، لزوم انتخاب استراتژی اثربخش محتوایی بیشتر خواهد شد. 

به صورت کلی و به زبان ساده، تقویم محتوایی (تقویم تحریریه) یک برنامه زمان‌بندی مکتوب از زمان و کانال انتشار محتوای آینده است. یعنی جدول زمان‌بندی شامل برنامه محتوایی برای یک مدت معین که عنوان محتوا، تولید محتوا، زمان انتشار و کانال انتشار محتوا در آن بازه زمانی را در خود جا داده است و به نوعی به مدیریت زمانبندی محتوا کمک می‌کند. اما تعریف ما در اینجا از تقویم محتوایی فراتر از این می‌باشد و در این گام اول بهتر است درباره آن بگوییم که تعریف فوق فقط یک یا دو بخش از گام‌هایی است که درباره تقویم محتوایی قرار است به صحبت بپردازیم. هدف ما از مطرح کردن تقویم محتوایی، فرایندی است که در آن از ایده‌های محتوایی تا مدیریت و تولید محتوا و جزییات دقیق استراتژی محتوایی برای تمامی محتواهای کسب و کار مثل بلاگ، شبکه‌های اجتماعی، محصولات، کمپین‌ها و تبلیغات در آن قرار می‌گیرد و قابل اندازه‌گیری و توسعه مستمر است. برای تقویم محتوایی به همین چند خط بسنده می‌کنیم و در گام‌های بعدی بیشتر به آن می‌پردازیم. هدف ما در این سه چهار خط، روشن کردن تفاوت تقویم محتوا با مشخصه زمان‌بندی با تقویم ممیزی محتوایی که به نوعی نقشه استراتژی محتوایی یک کسب و کار نیز محسوب می‌شود، بود. بعد از تعریف چهار مفهوم اصلی یعنی محتوا، بازاریابی محتوایی، استراتژی محتوایی و تقویم محتوایی برگردیم به سراغ چرخه تقویم محتوایی، چرخه‌ای که فقط مربوط به طراحی تقویم محتوایی نیست و بر طراحی، مدیریت و بهبود مستمر مسیر موفقیت و توسعه به وسیله محتوا تمرکز دارد. 

“در روز چند محتوا در جهان تولید می‌شود؟ چند تای آن‌ها مورد استقبال قرار می‌گیرند و در نهایت چه تعدادی قادر هستند که این موفقیت را ادامه دهند؟ محتوا فقط بازیگری است که جلوی دوربین قرار می‌گیرد و در پشت صحنه بازی موفق آن، عوامل پشت صحنه زیادی مشغول کارند. این چرخه به شما در مدیریت کل فرایند موفق شدن یک محتوا کمک می‌کند” این توضیح نسبتا طولانی، توضیح کنار چرخه تقویم محتوایی است که شکل آن را در ادامه مشاهده می‌کنید. همانطور که در مفهوم این تعریف مشخص است، چرخه تقویم محتوایی یا مدل RCMD، در واقع طراحی و بهبود یک مسیر موفقیت محتوایی به صورت مستمر است. مسیری استراتژی محور متشکل از 4 فاز تحقیقات محتوایی (Content research)، ساخت تقویم محتوایی(Creating a content calendar)، مدیریت مسیر یا تقویم محتوایی (Content path management) و سنجش و توسعه تقویم یا مسیر محتوایی(Content audit development) که این 4 فاز و مسیر مشخص شده به صورت چرخه‌ای و مستمر در حرکت و بالغ‌تر شدن هستند. بلوغی حاصل از دریافت و اندازه‌گیری نتایج و بازخورد و شناخت بهتر و بیشتر در مورد بازار و مخاطبان. در این مقاله این چهار فاز اصلی را به طور خلاصه معرفی می‌کنیم و در ادامه  و در گام‌های پایانی صفحه می‌توانید توضیحات ریز هر کدام از زیرمجموعه‌های فازهای اصلی چرخه تقویم محتوایی را دنبال کنید در صفحه مختص دوره طراحی شده برای تقویم محتوایی، به تمپلیت‌های تقویم محتوایی، چک لیست‌های تقویم محتوایی و ویدیوهای آموزشی کاربردی به همراه نمونه تقویم محتوایی دسترسی پیدا کنید. در ادامه و قبل از توضیحات این چهار فاز اصلی چرخه تقویم محتوایی، پیشنهاد می‌کنیم ویدیوی آن را که به صورت کامل توضیح داده شده را مشاهده کنید. 

یکی از مهم‌ترین کارها قبل از هر چیز تحقیقات است. محتوا نیز از این موضوع مستثنی نیست و با تحقیقات می‌توان دید وسیع‌تر و دقیق‌تری برای این کار داشت. تحقیقات محتوایی شامل یافتن و جمع‌آوری اطلاعات از منابع مختلف است که می‌تواند استراتژی محتوایی شما را پشتیبانی، تقویت یا به چالش بکشد. می‌توانید از منابع اولیه مانند نظرسنجی، مصاحبه یا آزمایش برای جمع‌آوری داده‌ها و بینش‌های اصلی از مخاطبان هدف یا کارشناسان خود استفاده کنید. تحلیل اکوسیستم کسب و کار، تحلیل مخاطب، تحلیل رقبا، ترندیابی، برند در محتوا، تدوین استراتژی محتوایی، ایده‌های محتوایی و… بخشی از فاز اول یعنی تحقیقات محتوایی هستند که هدف این فاز و خروجی آن تحقیقات کامل و سپس رسیدن به یک استراتژی محتوایی مناسب و متشکل از نوع محتوا، قالب محتوا، کانال توزیع محتوا و… است. 

همانطور که در تعریف تقویم محتوایی گفتیم، این تقویم به تقویم محتوایی که صرفا دارای زمانبندی و اطلاعات جزئی است تفاوت دارد. در این فاز باید خروجی مرحله اول یعنی تحقیقات محتوایی و تدوین استراتژی محتوایی را در تقویم محتوایی به تصویر در بیاوریم و از دل آن به سایر تقویم‌های محتوایی برسیم. در این فاز به مواردی همچون قالب محتوا، کانال انتشار محتوا، قیف بازاریابی، تقویم محتوایی در شبکه‌های اجتماعی، تقویم محتوایی کمپین محتوایی، گراف محتوایی، سفر مشتری، انواع محتوا و… پرداخته می‌شود. همچنین تمپلیت تقویم محتوایی و سایر چک لیست های آن‌ها نیز مرحله به مرحله مورد استفاده قرار می‌گیرند. 

به گفته مجله کسب و کار هاروارد مهم‌ترین و شایع‌ترین علت شکست استراتژی‌ها، قابل اجرا نبودن آن‌ها است. در این فاز بسیار مهم و پس از تدوین استراتژی محتوایی و تبدیل آن به یک مسیر شفاف و قابل لمس در تقویم محتوایی، باید آن را اجرایی و مدیریت کنیم. برای مدیریت و اجرای بهتر تقویم و این مسیر محتوایی درباره موضوعات و گام‌های مختلف تقویم سردبیری، تقویم ماهیانه، نقش‌ها و پوزیشن‌های محتوایی، ابزارهای مدیریت تقویم و… پرداخته می‌شود و شاخص‌های هر کدام را مشخص می‌کنیم. 

این فاز نقش به سزایی در چرخه تقویم محتوایی دارد. به این علت که بلوغ و توسعه تقویم محتوایی و این فرایند به کیفیت این فاز و شاخص‌های آن بستگی دارد. کسب و کارها و حتی افراد زیادی هستند که بعد از مدتی ناکامی در جلب توجه از طریق محتوا، به یکباره در مسیر رشد صعودی قرار می‌گیرند و توجه‌ها را به خود جلب می‌کنند. در فاز سنجش و توسعه تقویم محتوایی موارد مختلفی مثل شاخص‌های سنجش محتوا، بررسی بازخوردها، مدیریت نتایج سئو، نکات تولید محتوا، نمونه تقویم محتوایی، به روزرسانی تقویم محتوا و… به صورت کامل و گام به گام بررسی خواهند شد. 

این مقاله به معرفی چرخه تقویم محتوایی یا مدل RCMD تقویم محتوایی اختصاص داشت و سعی کردیم که اجزا و فازهای مختلف این مدل را مورد بررسی قرار دهیم و آن را معرفی کنیم. در گام‌های بعدی به سراغ هر کدام از زیرمجموعه‌های این فازها خواهیم رفت و به همراه ویدیو، تمپلیت و چک لیست‌های به روز و کاربردی آن ها، را آموزش خواهیم داد. اولین گام پس از این مقاله، تحقیقات محتوایی است که شامل تحلیل اکوسیستم کسب و کار، شناسایی مخاطبان، شناسایی رقبا و تحقیقات بازار می‌شود و می‌توانید از طریق نقشه زیر به آن دسترسی پیدا کنید.