انواع قالب محتوایی و نحوه انتخاب بهترین قالب محتوا +ویدیو و تمپلیت

در گام قبلی، به تحلیل کانال‌های توزیع و انتشار محتوا پرداخته‌ایم و اکنون در این مرحله، قصد داریم تا انواع قالب‌های محتوایی را مورد بررسی قرار دهیم. به طور کلی، ما در فاز ساخت تقویم محتوایی از چرخه تقویم محتوایی هستیم و پیش از آنکه کانال‌های توزیع محتوا را در تقویم مشخص کنیم، باید با قالب‌های مختلف محتوایی آشنا شویم.

طبق آمار فوربز، عملکرد بازاریابی محتوایی از طریق شخصی‌سازی می‌تواند تا ۱۲۰ برابر بهبود یابد. یکی از ارکان اصلی برای شخصی‌سازی محتوا، دقیقاً انتخاب مناسب کانال‌های توزیع محتوا و هم‌راستایی قالب‌های محتوایی با پرسونای هدف است. هدف اصلی در این فرآیند، شناسایی نیازهای مخاطب و قرار دادن محتوای مرتبط در مسیر جستجو یا زندگی روزمره اوست. با انتخاب بستر و قالب محتوایی متناسب با علایق مخاطب، شانس جلب توجه و تعامل او با کسب‌وکار به میزان چشمگیری افزایش می‌یابد.

این جمله از برایان هالگان (Brian Halligan)، بنیان‌گذار HubSpot، هم شاید کمک کند تا درک بهتری از اهمیت قالب‌های محتوایی داشته باشیم:

قالب‌های محتوایی در حقیقت ساختارهایی هستند که محتوای شما را در آن‌ها به مخاطبان ارائه می‌دهید. در واقع، قالب محتوایی روش یا ظرفی است که پیام و اطلاعات را در آن قالب‌بندی می‌کنیم تا به شکلی مشخص و هدفمند به مخاطب برسد.  به عبارت دیگر، هر قالب محتوایی به‌عنوان یک کانال یا بستر ارتباطی، به انتقال پیام و اطلاعات کمک می‌کند. برای مثال، زمانی که متنی می‌نویسید، قالب شما برای انتقال پیام و محتوای مورد نظر، متن است. یا هنگامی که از یک موقعیت خاص عکسی می‌گیرید، در واقع قصد دارید پیام و محتوای آن لحظه یا صحنه را در قالبی به‌طور خاص به نام عکس نگهداری و یا با دیگران به اشتراک بگذارید. قالب‌های محتوایی متنوع و متعددند و هرکدام از آن‌ها ارزش خاص خود را دارند و بر اساس هدف، پیام و نوع ارتباط با مخاطب، انتخاب می‌شوند. از این رو، تصمیم‌گیری در مورد انتخاب قالب مناسب باید با تکیه بر شناخت دقیق و عمیق از نیازها، علاقه‌مندی‌ها و ترجیحات مخاطب صورت گیرد. تنها زمانی که قالب محتوایی متناسب با ذائقه و رفتار مخاطب انتخاب شود، می‌توان به جلب توجه و ایجاد تعامل مؤثر امیدوار بود.

انواع قالب‌های محتوایی هم به دو دسته کلی اصلی (مادر) یا زیرمجموعه تقسیم می‌شوند. در ادامه به انواع قالب‌های محتوایی می‌پردازیم.

قالب‌های مادر” یا قالب‌های اصلی به دسته‌بندی‌های کلی و پایه‌ای از قالب‌های محتوایی اطلاق می‌شود که سایر انواع قالب‌ها از آن‌ها مشتق می‌شوند. این قالب‌ها در بازاریابی و تولید محتوا نقش اساسی دارند و به‌طور معمول به چهار دسته‌ی اصلی تقسیم می‌شوند:

1- محتوای متنی (Text-based content):

شامل مقالات، وبلاگ‌ها، کتاب‌های الکترونیکی، گزارش‌ها، و هر نوع محتوای نوشتاری دیگر است. این قالب برای انتقال اطلاعات دقیق، تجزیه و تحلیل‌ها، و توضیحات مفصل به کار می‌رود. متن به دلیل قابلیت جستجو و دسترسی آسان، یکی از محبوب‌ترین قالب‌ها در اینترنت است.

2- محتوای تصویری (Visual content):

این قالب شامل تصاویر، اینفوگرافیک‌ها، نمودارها، گرافیک‌های طراحی شده و هر گونه تصویر بصری است که می‌تواند اطلاعات را به صورت سریع و جذاب منتقل کند. محتوای تصویری برای ایجاد تأثیر سریع و جذب مخاطب استفاده می‌شود.

3- محتوای ویدیویی (Video content):

قالب ویدیو یکی از پرکاربردترین و مؤثرترین قالب‌های محتوایی است. ویدیوها برای ارائه اطلاعات پیچیده، داستان‌گویی، و توضیحات جذاب مورد استفاده قرار می‌گیرند. از ویدیوها می‌توان در پلتفرم‌هایی مانند یوتیوب، اینستاگرام، ویدیوهای آموزشی و تبلیغاتی استفاده کرد.

4- محتوای صوتی (Audio content):

قالب صوتی شامل پادکست‌ها، مصاحبه‌های صوتی، و کتاب‌های صوتی است. این نوع محتوا برای مخاطبانی که ترجیح می‌دهند اطلاعات را در حین انجام فعالیت‌های دیگر دریافت کنند (مثل رانندگی یا ورزش)، مناسب است. پادکست‌ها به‌ویژه در سال‌های اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند.

این چهار قالب اصلی، یا “قالب‌های مادر”، پایه و اساس تولید محتوای دیجیتال هستند و از آن‌ها می‌توان انواع مختلفی از محتوا را بر اساس نیاز و هدف‌های بازاریابی ساخت. در ادامه به سراغ قالب‌های مشتق شده از این قالب‌ها می‌رویم.

قبل از اینکه به سراغ انواع قالب‌های محتوایی برویم این نکته را یادآور شویم که در برخی مقالات و مفاهیم، قالب و نوع محتوا در یک رده مفهومی قرار می‌گیرند و ممکن است این دو به اشتباه معادل هم در نظر گرفته شوند. با این حال، باید توجه داشت که این دو مفهوم تفاوت‌های اساسی دارند. در گام قبلی، به بررسی مفهوم نوع محتوا پرداخته‌ایم و در این مقاله، با توجه به اهمیت هر دو مقوله، آن‌ها را در کنار قالب محتوایی و در رابطه با یکدیگر مورد تحلیل و بررسی قرار خواهیم داد.

نوع محتوا(Content Type):

نوع محتوا به هدف و ماهیت پیام یا اطلاعاتی که قصد دارید به مخاطب منتقل کنید اشاره دارد. در واقع، نوع محتوا به اینکه چه چیزی می‌خواهید بگویید و چه موضوعی را پوشش می‌دهید، مربوط است. برخی از انواع محتوا شامل موارد زیر هستند:

• محتوای آموزشی: مانند دوره‌های آموزشی، راهنماها، مقالات آموزشی.
• محتوای سرگرمی: پست‌های طنز، ویدیوهای کوتاه، داستان‌ها.
• محتوای تبلیغاتی: تبلیغات محصولات یا خدمات، کمپین‌های فروش.
• محتوای خبری: اخبار و اطلاعات به‌روز در حوزه خاص.
• محتوای ترویجی: برای ایجاد تعامل، نظرسنجی‌ها، و مسابقات.
• محتوای انگیزشی: نقل‌قول‌ها، داستان‌های الهام‌بخش، موفقیت‌های افراد.

***در اینجا تمرکز بر روی هدف و محتوای اطلاعاتی است که به مخاطب ارائه می‌دهید.***

قالب محتوا (Content Format):

اما قالب محتوا به ساختار و نحوه ارائه محتوا اشاره دارد، به عبارت دیگر چگونه پیام یا اطلاعات را به مخاطب منتقل می‌کنید. قالب‌ها نحوه سازمان‌دهی و شکل‌گیری محتوا را مشخص می‌کنند و می‌توانند به انواع مختلفی تقسیم شوند:

• متنی: شامل مقالات، وبلاگ‌ها، گزارش‌ها.
• تصویری: شامل عکس‌ها، اینفوگرافیک‌ها، نمودارها.
• ویدیویی: فیلم‌ها، ویدیوهای آموزشی، کلیپ‌های تبلیغاتی.
• صوتی: پادکست‌ها، مصاحبه‌های صوتی.

***قالب به نحوه ارائه محتوا و انتخاب رسانه‌ای اشاره دارد که می‌تواند برای برقراری ارتباط با مخاطب استفاده شود.***

به صورت کلی

برای مثال:

• اگر شما بخواهید محتوای آموزشی را به مخاطب بدهید، این نوع محتواست.
• حالا این محتوای آموزشی می‌تواند به‌صورت ویدیویی، متنی، یا تصویری ارائه شود که این‌ها قالب‌های مختلف محتوا هستند.

• البته این قالب‌ها و انواع محتوا می‌توانند با یکدیگر همپوشانی داشته باشند و این موضوع به نحوه تفسیر آن‌ها بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر بگوییم اینفوگرافیک به عنوان یک ساختار گرافیکی برای ارائه اطلاعات به‌طور خلاصه عمل می‌کند، در دسته قالب‌های محتوایی قرار می‌گیرد. اما اگر از آن به عنوان ابزاری برای انتقال اطلاعات مختصر و مفید استفاده کنیم، می‌توان آن را به عنوان نوع محتوا نیز در نظر گرفت.

بیایید دوباره به سراغ انواع قالب‌های محتوایی برویم و آن‌ها را بررسی کنیم. برای قالب‌های محتوایی، دسته‌بندی‌ها و مدل‌های مختلفی در وب‌سایت‌ها و منابع مختلف ذکر شده است. با این حال، مدل زیر، دسته‌بندی مناسبی از انواع قالب‌ها را ارائه می‌دهد که به زیرمجموعه محتواهای مادر تعلق دارند و برخی از آن‌ها ممکن است به نوعی در دسته انواع محتوا نیز قرار بگیرند. در واقع در این مدل و تصویر، قالب‌ محتوا و نوع محتوا در لایه بیرونی ترکیب شده‌اند و در لایه آخر شاهد کانال‌های توزیع محتوا نیز هستیم.

به طور مثال، قالب اصلی محتوا می‌تواند محتوای متنی باشد، که زیرمجموعه‌های آن شامل مقالات علمی، پست‌های وبلاگی و گزارش‌ها هستند. در اینجا، قالب متنی به‌عنوان یک قالب اصلی مطرح می‌شود، در حالی که نوع‌های مختلف مقاله یا پست وبلاگ به‌عنوان زیرمجموعه‌های آن شناخته می‌شوند.

هسته مرکزی: انواع محتوا (Content Types) و قالب‌های محتوا (Content Formats)

لایه دوم: این لایه، قالب‌های مختلف را برای هر نوع محتوا نشان می‌دهد که فرمت‌های اصلی یا مادر هستند.

• متن (Text): فرمت‌هایی مثل HTML، PDF و چاپی (Print).
• تصویر (Image): شامل قالب‌های تصویری استاتیک مثل عکس و استوری، همچنین GIFها.
• ویدیو (Video): شامل ویدیوهای ضبط‌شده و لایو (Live).
• صوت (Audio): فایل‌های صوتی و انواع محتوای ضبط‌شده.
• محتوای تعاملی: شامل انواع مختلفی از اپلیکیشن‌های تعاملی و واقعیت افزوده (Augmented Reality) و جلسات رودررو.

لایه سوم: مثال‌های محتوایی برای هر نوع قالب

این لایه مثال‌های مشخصی از هر نوع محتوا را ارائه می‌دهد:

• متن: شامل گزارش سالیانه، توضیحات محصول، مقالات راهنما، محتوای خدماتی، اخبار، مطالعات موردی، مصاحبه‌ها، و مقالات و مقایسه‌های محصول است.
• تصویر: شامل انواع کامیک‌ها، اینفوگرافیک‌ها، گرافیک‌های فرایندی، و پست‌های تصویری.
• ویدیو: انواع مختلفی از ویدیوها از جمله توضیح‌دهنده، تبلیغاتی، صنعتی، مصاحبه، ویدیوهای زنده و ویدیوهای وایرال.
• صوت: پادکست، بحث‌های صوتی، و انواع مصاحبه‌های صوتی.
• تعاملی: شامل ابزارهای محاسبه، چت‌های زنده، کنفرانس‌ها، ویدیوهای آموزشی تعاملی، نقشه‌های تعاملی و بازی‌ها.

لایه چهارم: کانال‌های توزیع محتوا

این لایه کانال‌ها و رسانه‌هایی را نشان می‌دهد که هر نوع محتوا می‌تواند از طریق آن توزیع شود:

• وب‌سایت‌های شخصی و فروشگاه آنلاین: مناسب برای انتشار گزارش‌ها، مقالات و راهنماها.
• رسانه‌های آنلاین و موتورهای جستجو: شامل وب‌سایت‌های خبری، ایمیل‌ها و موتورهای جستجو برای توزیع محتوای آموزشی، اخبار و محتواهای تحلیلی.
• رسانه‌های اجتماعی: مناسب برای انواع ویدیوها، تصاویر، پست‌ها و محتوای وایرال.
• متاورس: که شامل محتوای تعاملی، واقعیت مجازی و جلسات مجازی می‌شود.
• دنیای آفلاین: شامل رویدادهای حضوری، سخنرانی‌ها و جلسات حضوری.

لایه خارجی: انواع دیگر ابزارها و رسانه‌ها

این لایه شامل رسانه‌هایی مانند کاتالوگ‌ها، کتاب‌ها، اپلیکیشن‌ها، نرم‌افزارها و روش‌های دیگر تبلیغات آفلاین است که هر کدام برای محتوای خاصی کاربرد دارند.

تعیین قالب محتوایی برای هر عنوان به عوامل مختلفی بستگی دارد که ما آن‌ها را به دو دسته داخلی و بیرونی تقسیم کرده‌ایم:

• عوامل داخلی

این عوامل به ویژگی‌های درون کسب‌وکار شما مربوط می‌شود:

• بودجه: اگر بودجه محدود باشد، باید به قالب‌های کم‌هزینه‌تر مانند اینفوگرافیک‌ها یا پست‌های وبلاگی توجه کنید. برای مثال، کسب‌وکارهای کوچک ممکن است از محتوای متنی یا تصاویر گرافیکی ساده برای معرفی خدمات خود استفاده کنند.
• استراتژی: بسته به استراتژی شما، مانند افزایش تعامل یا آگاهی از برند، قالب‌ها باید تغییر کنند. مثلاً برای استراتژی افزایش تعامل، می‌توانید از محتوای تعاملی مانند نظرسنجی‌ها یا چالش‌ها استفاده کنید.
• توانمندی‌ها: توانایی تیم شما در تولید محتوا نیز تأثیرگذار است. به عنوان مثال، اگر تیم شما در تولید ویدیو ماهر است، می‌توانید از ویدیوهای تبلیغاتی یا آموزش‌های ویدیویی استفاده کنید.
• محصول و کسب‌وکار: نوع محصول شما در انتخاب قالب محتوا تأثیر دارد. برای مثال، اگر کسب‌وکار شما در حوزه آموزش آنلاین است، می‌توانید محتوای ویدیویی، وبینارها و دوره‌های آموزشی طراحی کنید. در حالی که برای یک فروشگاه لباس، محتوای بصری مانند عکس‌ها و ویدیوهای مربوط به محصولات مؤثرتر خواهد بود.

• عوامل بیرونی

این عوامل به شرایط محیطی و مخاطب شما مربوط می‌شود:

• پرسونای هدف: شناخت نیازهای مخاطب به انتخاب قالب کمک می‌کند. برای مخاطب جوان، محتواهای بصری و ویدیوهای کوتاه ممکن است مؤثرتر باشند. برای مثال، در صورتی که هدف شما جذب مخاطب نسل Z است، محتوای ویدئویی در پلتفرم‌هایی مانند تیک‌تاک یا اینستاگرام می‌تواند موفقیت بیشتری داشته باشد.
• ترندها: با توجه به ترندهای روز، می‌توانید قالب‌هایی مانند پادکست‌ها یا ویدیوهای کوتاه انتخاب کنید. به عنوان مثال، اگر در حال حاضر پادکست‌ها در صنعت شما محبوب هستند، می‌توانید از این قالب برای جلب توجه مخاطبان استفاده کنید.
• پلتفرم‌ها و کانال‌ها: انتخاب پلتفرم مناسب برای انتشار محتوا مهم است. برای مثال، محتواهای طولانی‌تر برای وب‌سایت و محتوای بصری برای شبکه‌های اجتماعی بهتر است. اگر هدف شما اشتراک‌گذاری محتوای آموزشی است، پلتفرم‌هایی مانند یوتیوب و وب‌سایت‌های تخصصی مناسب‌تر خواهند بود.
• مرحله سفر مشتری: بسته به مرحله‌ای که مخاطب در آن قرار دارد، قالب‌های مختلفی ممکن است مناسب باشد. برای مثال، در مرحله آگاهی از برند، محتواهای ویدیویی جذاب و تصاویر اینفوگرافیک برای جلب توجه مخاطب مفید خواهند بود. در مرحله تصمیم‌گیری، مقایسه‌های محصول یا نظرات کاربران می‌توانند تأثیر بیشتری بگذارند.

انتخاب قالب محتوایی با توجه به مرحله سفر مشتری و نوع پرسونای هدف از اهمیت بالایی برخوردار است. دلیل این اهمیت به این باز می‌گردد که در نهایت هدف شما جلب توجه پرسونای هدف و ترغیب آن‌ها به خرید است. هر پرسونای هدف در هر مرحله از سفر خود نیاز به محتوای متفاوتی دارد که او را به خرید هدایت کند. بنابراین، تعیین قالب محتوایی مناسب برای هر مرحله از سفر مشتری نه تنها به موفقیت کمپین‌های بازاریابی کمک می‌کند، بلکه روند تصمیم‌گیری مخاطب را تسهیل می‌نماید.

به‌خوبی ارتباط بین مرحله سفر مشتری و قیف بازاریابی محتوایی را نشان می‌دهد و چگونگی تأثیر این مراحل بر انتخاب قالب و نوع محتوا را به وضوح بیان می‌کند.

مرحله پیش آگاهی: انواع محتوای مرتبط شامل ویدیوهای ویروسی، بازی‌ها، نظرسنجی‌ها و غیره.

مرحله آگاهی: شامل پادکست‌ها، مقالات، وبینارها، چک‌لیست‌ها.

مرحله بررسی: شامل مقایسه‌ها، تست‌ها و راهنماهای محصول.

مرحله ترجیح: محتواهای مرتبط با محصول و راهنمای خرید.

مرحله خرید: محتواهای فرآیند خرید مانند سوالات متداول و شرایط پرداخت.

مرحله پس از فروش: تایید سفارش، دستورالعمل‌های استفاده و مراقبت.

مرحله وفاداری: محتوای مربوط به حفظ و بازگشت مشتری.

در حال حاضر، ویدیو به‌عنوان بهترین فرمت برای بازاریابی محتوا شناخته می‌شود. داده‌ها نشان می‌دهند که محتوای ویدیویی در بین سایر قالب‌های محتوایی، عملکرد بهتری دارد و این نشان‌دهنده تغییرات در ترجیحات مصرف‌کننده است. در دنیای امروز، داستان‌سرایی به‌صورت دیداری و شنیداری در جذب مخاطب اولویت بیشتری دارد. بازاریابان نیز این روند را تایید می‌کنند، چرا که استفاده گسترده از ویدیو برای انتقال پیام‌ها و جذب توجه بیشتر از هر زمان دیگری رایج شده است.

با این حال، فرمت‌های دیگر محتوا نیز جایگاه خود را دارند و به استراتژی محتوا کمک می‌کنند. برای مثال، مقالات کوتاه و داستان‌های موفقیت، در کنار ویدیوها قرار می‌گیرند و عمق بیشتری به محتوای شما می‌دهند. پست‌های طولانی و مطالعات موردی نیز به دلیل دقت بالای اطلاعات ارائه‌شده، ارزش ویژه‌ای دارند. تنوع در انواع محتوا، مانند وبینارها و پادکست‌ها، به شما این امکان را می‌دهد که به نیازها و ترجیحات مختلف مخاطبان پاسخ دهید و در نهایت، رویکرد چندوجهی به بازاریابی محتوا را تضمین کنید.

در این مطلب به قالب محتوایی اشاره کردیم و به این موضوع پرداختیم که انتخاب قالب محتوایی باید در راستای استراتژی محتوایی سازمان قرار بگیرد. همچنین به انواع قالب محتوایی اشاره کردیم و 4 نوع قالب اصلی محتوای متنی، محتوای تصویری، محتوای ویدیویی، محتوای صوتی را معرفی و تشریح کردیم. در ادامه به تفاوت قالب و نوع محتوا پرداختیم.

حال که با قالب محتوایی و انواع آن آشنا شدید، لازم است تا با گام بعدی دوره تقویم محتوایی استراتژی محور یعنی گام سیزدهم آشنا شوید.

⇐ گام سیزدهم : تقویم محتوایی سایت و بلاگ ⇒